Seçki: Sonbahar Şarkıları

İllüstrasyon: Julie Morstad

Kışlıkları çıkarmanın vakti geldi. Gri bulutlarıyla, yağmur damlalarıyla, tatlı esintileriyle ve sararmış yapraklarıyla sonbahar kapıda hazır. Peki siz hazır mısınız? Üstünüzü battaniye gibi örtecek çok az bilinen güz şarkılarını ufak detaylarıyla birlikte şekerleyip sıcak bir kahvenin yanında size ikram ediyorum. Hoş geldin sevgili Eylül.

Eğer iyi bir müzik dinleyicisi iseniz en güzel şarkıların hep soğuk günlerde yapıldığını bilirsiniz. Çünkü soğuk samimidir, duygusaldır. Ve ağustos ayının bitmesine birkaç gün kala böylesine serin ve gri bir günde sizi sonbahara hazırlamak için kahvemi aldım, battaniyenin altına girdim ve az bilinen, kıyıda köşede kalmış güz ve kış şarkılarını (çünkü inanıyorum ki, o kıyıda köşede kalmış,  dokunulmamış şarkıların hazzı daha büyüktür) derleyip topladım. Sandıklar açılsın, kışlıklar çıksın; sonbahar geliyor!

Minimal kompozisyonlardan ambient müziğe,  post-rock'tan deneysel tınılara 20 şarkılık listemize geriden başlayalım, en güzelini en sona saklayalım istedim.

20. Rhian Sheehan - Somnus

Listemize biraz tanıdık bir isimle başladık. Yeni Zelandalı minimal müzik bestecisi Rhian Sheehan post-rock ve shoegaze müziğinin derin soundlarını biraz da electronic öğelerle birleştirerek son derece başarılı işler yapmakta. Bu da onu modern klasik müziğin en iyileri arasına koyuyor. Birçok film ve dizilere de soundtrack hazırlayan Sheehan'ın 2013 yılında yayımladığı "Stories From Elsewhere" albümünden "Somnus" isimli harika şarkıyla başlıyoruz;  çünkü albüm kapak resmi bir sonbahar.

19. Glass Vaults - Alight

Yeni Zelanda'da ikinci durağımız yine Wellington'dan çıkmış Glass Vaults. 2010 yılında Richard Larsen, Rowan Pierce ikilisi tarafından kurulan ambient pop grubu 2013 yılında çıkardığı "Bright" isimli EP albümünden "Alight" şarkısını sonbahara layık buldum.

18. Lanterns On The Lake - Sapsorrow

2007'de Newcastle'da kurulan Lanterns On The Lake, piyano ile Hazel Wilde'ın sakin vokalini ön plana çıkararak huzurlu melodiler arayan müzikseverlerin tercihleri arasında yer alıyor. Ara ara electronic remixlere yer verse de, post-rock'a göz kırpıp minimal çizgiden şaşmıyor. Bu şarkımız 2010 yılında yayımlanan "Lungs Quicken" kısaçalarından.

17. Wintercoats - Heirloom

İsmiyle listeye en çok uyan grup hiç şüphesiz Wintercoats. Sadece ismiyle de kalmıyor,  müziğiyle de soğuk kış akşamlarında soba kenarında dinlenecek bir grup. Avustralyalı James Wallace'ın tek kişilik bu güzel projesi Brian Eno, Beach House ve Sleep ∞ Over'ı esin kaynağı olarak görüyor. Ve kendini yağmurlu günlere adıyor. "Heartful" albümünün "Heirloom" parçasını en buğulu çalışması olarak görüp sizler için listenin 17. sırasına koyuyorum.

16. The Abbasi Brothers - The Sound of Silence

New Yorklu Amman ve Yousuf Abbasi kardeşlerin kurduğu ambient post-rock grubu American Laundromat Records'ın uykucular için hazırladığı "Sing Me to Sleep: Indie Lullabies" isimli toplama albümünde Simon & Garfunkel'in efsanevi "The Sound of Silence" şarkısını son derece başarılı bir şekilde coverlamış, bizim de listemizin bir parçası olmuş.

15. Esmerine - Lullaby For Nola

Sıradaki adresimizde yine tanıdık bir yüz var. Kanadalı post-rock ilahları Godspeed You! Black Emperor, Silver Mt. Zion ve Set Fire To Flames gruplarının yan grubu olarak ortaya çıkan Esmerine 2012'de İstanbul'da verdiği konser sonrası adeta büyülenmiş, "Dalmak" isimli albümünü burada yapmıştı. Üst gruplarına nazaran daha sakin şarkılar yapan Esmerine "Lost Voices" albümünü geçtiğimiz yıl yayımlamıştı. "Lullaby For Nola" bu listede olmasaydı eksik kalırdı liste.

14. Jara - Chateau Marmont

Soğuğu biraz daha arttırıyorum. İzlanda sınırlarına adım atmış bulunmaktayız. Jara, İzlandalı müzisyenlerin kendine has deneyselciliğini başarılı bir şekilde icra eden multi-enstrümantalist Jarþrúður Karlsdottir'in tek kişilik solo projesidir. Ancak Jara biraz farklı. Daha önce Kira Kira hakkında bu linkte yazdığım yazıyı okumuşsunuzdur sanırım. Orada müzik, sanat ve felsefe hakkında bazı noktalara temas etmiştim. Aslında temas eden ben değildim, Kira Kira'ydı. Çünkü yaptığı müziğin müzik literatüründe tam bir karşılığı yok. Bu yüzden farklı bir literatürle açıklamak gerekiyordu onun yaptığı müziği. Jara da bu çizgide sanatını icra eden güzide projelerden biri. Horror pop dediğimiz yakın dönemin yeni icadı bir müzik janrı var. Adı sanı duyulmamış çok grup var kendine bu etiketi yakıştıran. Ancak ne atmosferi horror, ne de müziği pop. Jara, masumiyet ile korku, masalsı ile ürkütücü temaları bir dakikada aynı şarkının içinde dinleyicisine verebiliyor. "Icelandic" diye özetlediğim bu deneysel yöntem ile müziği kalıplarının dışına taşıyıp özgün bir tarz yakalamayı başarmış Jara. Konu İzlanda müziği olunca konuyu uzatıyorum, farkındayım. Öyleyse 2013'te çıkardığı "Pale Blue Dot" albümünden "Chateau Marmont" isimli kısacık şarkısını buraya bırakıyorum.

13. Kira Kira - Drakula Darling

Hazır İzlanda'ya ayak basmışken, Kira Kira'dan ve horror pop'tan da bahsetmişken sizi az kişinin bildiği bu muhteşem grupla tanıştırmak istiyorum. Hoş, hakkında uzunca bir yazı yazmıştım. Ancak yine de kısaca özetlemek gerekirse multi-enstrümantalist Kristín Björk Kristjánsdóttir'in sahnedeki adı olan Kira Kira bildiğiniz gibi değil. Müziği tuzaklarla ve çelişkilerle dolu. Müzikte dadaist bir yöntemle enstrümanları oyuncak gibi kullanıyor. Kendinizi çok tatlı melodilerin arasında hissettiğiniz bir anda birtakım rahatsız edici, tuhaf ve korkutucu sesleri yüzünüze vurup sizi belki de ilk defa hissettiğiniz grotesk bir atmosferin içine alabilir. 2005'te yayımladığı "Skotta" albümünün bana göre en başarılı şarkısını "Drakula Darling"i listenin 13. sırasına koyuyorum.

12. Mikael Lind - An Army Of Dancing

Hâlâ İzlanda'dayız. Mikael Lind Reykjavíkli bir modern minimal klasik bestecisi, kompozitördür. Üç stüdyo albümü bulunan müzisyen aynı zamanda Edinburgh Üniversitesi'nde electronic müzik prodüksiyonluğu üzerine master yapıyor. 2004'te başladığı solo müzik kariyerinin ilk zamanlarında yoğun electronic sound'lar kullanan Mikael Lind, giderek daha soft, daha sakin, minimal melodiler ile masalsı besteler üretmeye başladı. Kuzeyi ve soğuğu çok seven Lind İzlanda'ya özgü "icelandic" atmosferini nihayet yakalamayı başarmış ve bu sevimli kış şarkısını bizim gibi soğuk havaları seven dinleyicilere hediye etmiş.

11. My Cats A Stargazer - Monod Kinetics

Sıradaki adresimiz New Mexico. My Cats A Stargazer yaptığı müziğe karşın hak ettiği değeri görmeyen piyasa karşıtı bir grup. Aslında Quinn Montoya'nın bu tek kişilik ambient post-rock projesi yer yer bazı konuklar da ağırlayıp sınırları zorlayan kalitede şarkılar yapıyor. Ne kadar stream müzik çağında olsak da ve piyasada popüler olan birçok post-rock grubundan daha kaliteli işler ortaya koysa da MCAS maalesef az kişi tarafından bilinen değerli bir proje. Özellikle 2010 tarihli "Kinetics" albümü post-rock ve shoegaze koleksiyonerleri tarafından mercek altına alınması gereken bir albüm. Öyleyse albümün en bulutlu şarkısını buraya ekliyorum.

10. The Eternal Twilight - Sky Is No More A Friend

Çok sıcak bir ülkeden soğuk şarkıların çıktığı doğrudur. Bu konuda daha sonra bir yazı yazmayı planlıyorum. Zira Doğu Asya ve özellikle Güneydoğu Asya ülkelerinden çok başarılı post-rock ve shoegaze grupları çıkıyor. Ve ciddi bir dinleyici kitlesi de var. Batı'ya nazaran müziğin temasında bir bunalım söz konusu. Hiç kuşkusuz bunun temelinde sosyo-ekonomik nedenler ve toplumsal-tarihsel travmalar yatıyor. Sözü uzatmadan The Eternal Twilight'a getirelim. Hindistan Mumbai çıkışlı bu çalışma My Cats A Stargazer ile de sık sık ortak işler çıkarmaktadır. Quinn Montoya ve Jessica Doyle'ın vokalde yer aldığı 2011 çıkışlı debut albümden "Sky Is No More A Friend" isimli şarkıya listenin 10. sırasında yer veriyorum.

9. Tom Adams - From A Great Height

Taşını sıksan suyundan müzik akacak Britanya'dan çıkmış Tom Adams ile ilk kez 2014'te Salon'da dinleme şansı bulduğumuz Balmorhea konseri öncesi tanışmıştım. Kendisi bir multi-enstrümantalist, söz yazarı ve prodüktördür. Post-rock, indie, ambient ve folk öğeler üzerinde çalışıp sesini harika bir şekilde kullanıyor, tarzıyla da nordik müziğe ve bilhassa Balmorhea'ye göz kırpıyor. Ben de bu genç adamı sizinle tanıştırmak şöyle dursun, size sesiyle, ambiansıyla soğuğu hissettirmesi için listenin 9. sırasında yer veriyorum.

8. Audrey - We Thought We Were Ghosts, But Are Feathers

Soğuğu hissetmek yalnızca kasvetli bir atmosferle, ambient'la olmuyor. Bazı gruplar bunu size dolaylı yollarla da hissettirebilir. Şimdiki durağımız İsveç. Dört tane kadın düşünün,  çok iyi enstrüman çalabilen,  çok iyi kompozisyonlar hazırlayan, post-rock'tan indie'ye, dream pop'tan ambient müziğe icra ettikleri tüm müzik türlerini başarılı bir şekilde notalara döken bu sarışın ablalarımız kuzeyi evimize getiriyor. 2004'ün soğuk bir kış gününde çıkardıkları ilk EP albümünden bu çello harikası, uzun başlıklı, kısacık, sıcacık şarkıyı sizler için listeye aldım. Kahvenin yanında kurabiyeyle dinleyiniz.

7. Evan Abelee - Grief Lessons

Chillwave ve dream pop müziğe aşinaysanız dream pop'a yeni bir soluk katmış Torontolu Denise Nouvion ve Evan Abelee ikilisinin oluşturduğu Memoryhouse'u bilirsiniz. Sub Pop Records'a bağlı favori gruplarım arasında yer almaktadır. Grubun beyni Evan Abelee birçok enstrüman çalabilen başarılı bir müzisyen, söz yazarı ve kompozitördür. Memoryhouse'ta yarattığı düşsel atmosferi kendi solo projesine de yansıtmış, minimal tonları dark ambient'a yaklaştırıp alıştığımız yüzünden uzak, bir hayli soğuk çalışmalara imza atmış. "Grief Lessons" listeye en çok yakışan şarkılardan biri bana göre. Buyurun:

6. July Skies - Garden Constellations

July Skies modern müziğin en sakin, en dingin ve en düşsel melodilerine sahip yaklaşık 20 yıllık bir projedir. Her şey Anthony Harding'in eski püskü bir gitarı ve pedalıyla ambient sound arayışlarıyla başladı. İngiltere'nin küçük bir köyünde başladığı müzik kariyerine 20 yılda dört LP, iki EP albüm sığdıran July Skies post-rock, ambient ve dream pop melodileri minimal bir yöntemle müziğe aktaran güzide bir gruptur. Her ne kadar 2002'de yayımladığı "Dreaming of Spires" albümünden "Garden Constellation" isimli şarkıyı seçmiş olsam da size yalnızca bu albümü değil,  tüm diskografiyi dinlemenizi tavsiye ediyorum.

5. Robin Guthrie - Some Sort of Paradise

Hakkında uzun uzun yazılar yazılacak sayılı müzisyenlerden biridir Robin Guthrie. Çağımızın yaşayan en iyi gitaristlerinden ve kompozitörlerindendir. Kim ki o? Cocteau Twins'in yaratıcısı, beyni, Elizabeth Fraser'ın eski eşi, iki çocuk babası, söz  ve müzik yazarı, ses mühendisi, prodüktör, DJ. Neler yaptı? Cocteau Twins'te, This Mortal Coil'de harikalar yarattı. Altı solo albümü çıkardı. Lush'ın efsane "Spooky" albümünün prodüktörlüğünü yaptı. Post-punk, gothic, ethereal wave, dream pop, shoegaze, ambient semalarında sürekli mükemmeli aradı. Yaptığı hiçbir işi beğenmedi, çünkü daha mükemmelini arzuladı hep. Böyle bir müzisyen için ne denilebilir ki? Listemizin en yaratıcı ismi tartışmasız Robin Guthrie'dir. 2009 yılında Darla Records etiketiyle çıkardığı "Carousel" albümünden (ki bana göre tüm zamanların en başarılı ambient albümlerinden biri) "Some Sort of Paradise" şarkısını buğulu gecelerin hatrına listede 5. sıradan yer veriyorum.

4. Hilmar Örn Hilmarsson - Bium Bium Bambalo

İzlanda'nın en saygın sanatçılarından biri olan Hilmar Örn Hilmarsson 58 yaşına dek sürekli üreten, yazan, çizen, besteleyen çok çalışkan bir isim. Hem sinemada hem müzikte hem de felsefede büyük uğraşlar vermiş, birçok filmin soundtrack'lerini yapmış, sayısız müzisyenle çalışmış,  Björk'ün elinden tutmuştur. Kendisi aynı zamanda bir cadıdır. Evet, cadı. Sıkı bir pagan olan Hilmarsson İzlandalı paganları bir araya getiren "Ásatrúarfélagið" isimli bir pagan topluluğa üye bir cadı. 2001 yılında "Angels of the Universe" filmin soundtrack koltuğuna Sigur Rós'la birlikte oturmuş,  bu muhteşem şarkıyı birlikte yaratmışlar. Klasik bir Sigur Rós atmosferi taşıyan bu şarkıya listenin 4. sırasında yer veriyorum.

3. Lowercaise Noises - The Windows of You (I Sang A Quiet Song)

Listenin sonlarına yaklaştıkça şarkılar daha da güzelleşiyor hiç kuşkusuz. Bu seferki adresimiz New Mexico. Post-rock ve ambient müziği daha minimalist bir atmosfere kanalize edip çello ile sükuneti öne çıkararak müzikte derinliği yakalamak isteyen Andy Othling'e konuk oluyoruz. Kendisi Lowercaise Noises'ın yaratıcısı olmaktan öte mükemmel bir baba. İlk üç albümünü sırayla Marshall, Vivian ve Blake isimli bebeklerine adamış, albüm kapak fotoğrafını eşiyle birlikte çekmiş. Kapak fotoğrafında gördüğünüz "Blake" şu an üç buçuk yaşında. Bir şarkıyla aynı günde doğmuş olmak ne güzel bir hediye! Öyleyse listenin üçüncü sırasına bu 10 dakikalık sıcacık öyküyü bırakalım.

2. Mógil - Nátttröllið

Mógil hakkında daha önce burada bir yazı yazmıştım. İzlanda'nın tanınması gereken grupları arasında yer alıyor benim için. Ve İzlanda müziğini en iyi şekilde ortaya koyan sayılı gruplardan biridir. Bu listeye Mógil'in tüm şarkılarını koysam inanın bana muhteşem bir liste olurdu. Her şarkısı ayrı bir güzellik olan bu şirin grubun üç albümünün tamamını dinledim ve üçünde de deneyselliğin, yaratıcılığın ve minimalizmin yanı sıra İzlanda'nın soğuk havasını iliklerime kadar hissettim. Bazen bir kediyi uyutacak kadar tatlı, bazen de bir operayı inletecek kadar güçlü bir vokal ve sound yaratabiliyorlar. Müzikte dar kalıplara hapsolmaktansa farklı ve özgün enstrümanlarla farklı atmosferlerde gezinti yapmayı yeğleyerek yeryüzünde pek az grubun yaptığı veya yapabildiği bir müziği icra ediyorlar. Dedim ya, bu listenin tamamını Mógil ile doldursak asla eğreti durmazdı. "Nátttröllið" Mógil'in en sert şarkısıdır. Söylemek istediği şeyi sert bir biçimde ifade ediyor, kuzeyin bıçak gibi keskin soğuğunu muhteşem bir vokalle müziğe aktarıyor.

1. Parachutes - Grass Leaves

Başlıkta İzlandaca herhangi bir karakterin olmayışı sizi yanıltmasın, Parachutes İzlandalı bir grup. Buradaki yazımda da belirttiğim gibi post-rock'ın en uykucu, en miskin şarkılarını yapan gruplar arasında yer alıyor. Aslında Alex Somers ve Scott Alario isimlerinden de anlaşılacağı üzere İzlandalı değiller. Ancak Alex'i biraz daha yakından tanıyoruz. Kendisi Sigur Rós'un vokalisti Jónsi'nin erkek arkadaşı. Aynı zamanda Jónsi & Alex grubunun üyesi. Yani İzlanda müziğinin tam da merkezinde yer alıyor. 2008'de yayımlanan "Tree Roots" isimli EP Kópavogsdætur, Amiina ve Jónsi'nin katkılarıyla ortaya çıkmış son derece başarılı bir albüm. "Grass Leaves" isimli dört dakikalık öykü Parachutes'ün en en soğuk ve soluk şarkısı.  Bu yüzden bu şarkıyı listenin birinci sırasına koyuyor ve soğuktan üşüyüp şarkılara sarılarak uyuyacağım günleri iple çekiyorum.